I. Giriş
POLİÇELER
2023= 1.200.000-TL
2022= 1.000.000-TL
2022= 450.000-TL (İlk 7 ay)
2021= 430.000-TL
2020= 410.000-TL
2019= 390.000-TL
2018= 360.000-TL
2017= 330.000-TL
2016= 315.000-TL 2015= 298.000-TL
Bedeni hasar tazminatı, kaza sonucu bir kişinin bedeninin zarar görmesi sonucunda oluşan maluliyeti oranında alınan tazminattır. Trafik sigortası ya da kasko poliçelerinde yer alan bedeni hasarlara ilişkin teminatlar kapsamında, her yıl belirlenen poliçe limiti üzerinden hesaplanarak yaralı ise mağdura, vefat ise müteveffanın hak sahiplerine ödenen tazminattır. Poliçe üzerinde yazan bedeni hasar teminat rakamı ödenecek üst limittir ve bu limit her yıl revize edilir. Kazada yaralanan, sakat kalan kişinin tedavi masrafları ya da ölen kişinin hak sahiplerinin alması gereken tutar bu limit üzerinden hesaplanarak karşılanır. Sakat kalan kişinin maluliyetinden ya da müteveffanın vefatından kaynaklanan hak kayıpları, söz konusu olayın durumuna göre hesaplanır.
Çift taraflı yapılan kazalarda kaza geçiren kişilerin mevcut kaza durumunda tazminat, kusur oranına göre hesaplanmaktadır. Örnek verecek olursak; %25 (Tali) ya da %75 (Asli) kusur oranı mevcutsa ödeme kusursuzluk oranına göre hesaplanır, fakat sürücü %100 kusurlu ise Sigorta Şirketi herhangi bir ödeme gerçekleştirmez.
Yolcu konumundaki bir kişi %100 kusursuz sayılır. Fakat bu yolcu konumundaki kişiler için de kusur atfedilecek durumlar mevcuttur. Örneğin; motor da yolcu konumundaki kişinin gerekli ekipmanları takmaması veya otomobildeki yolcu konumundaki kişinin ehliyet kemerini takmaması “Kendi yaralanmasında veya ölümünde kusur” olarak nitelendirir.
Trafik kazalarında sakatlanma ve maluliyet olması durumunda zaman aşımı süresi 8 yıldır. Vefatla sonuçlanan kazalarda ise zaman aşımı 15 yıl olmaktadır. Eğer bir kaza da hem yaralanma hem de vefat mevcut ise bu kazanın zaman aşımı her iki taraf içinde 15 yıl olmaktadır.
Sürekli sakatlık tazminatı haksız fiilin tazminine ilişkin husus Borçlar kanununun 41. Maddesinde şu şekilde açıklanır: ‘‘Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyüp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs, o zararın tazminine mecburdur.’’
Bununla beraber sürekli sakatlık yani beden gücünde azalmaya ilişkin ise Borçlar Kanunu 46. Maddesinde “Bedensel bir zarara uğrayan kimse, çalışma gücünün tamamını veya bir kısmını yitirmekten ve ileride iktisadi yönden karşılaşacağı yoksulluktan doğan zararını ve bütün masraflarını isteyebilir” denilmektedir.
II. Tazminat Başvurusu Nasıl Yapılır
Tazminat üç şekilde alınabilmektedir. İlki doğrudan başvuru yoluyla Sigorta Şirketine başvuru yapmak ve Sulhen veya Arabuluculukla çözümlendirmek. İkincisi, Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurarak altı ay ile sekiz ay süreyle sonuçlandırmak. Üçüncü olarak Ticaret Mahkemelerinde dava yoluyla tazminat alınabilmektedir. İzlenen yol ilk olarak sigorta şirketine başvuru daha sonra Sulhen veya Arabuluculukta gerçekleşmemesi durumunda sigortanın dava komisyonu olan Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılması şeklindedir.
- Kaza sonucu Sigorta Şirketine başvuru yapılırken istenilen belgeler şu şekildedir;
- Efor (yaralanma) veya Destekten Yoksun Kalma (ölüm) Tazminatı Başvuru Dilekçesi
- Kaza Tespit Tutanağı
- İfade Tutanakları
- Savcılık Raporu
- Epikriz Raporları
- Tedavi evrakları
- Maluliyet Oranını Belirten Heyet Raporu
- Bilirkişi Aktüer Hesaplama Raporu
Sigorta Şirketine başvuru yapıldıktan sonra Sigorta Şirketi yasal süre olan 15 (iş) günü içerisinde dönüş yapmaktadır. Sigorta Şirketinin dönüş yapmaması halinde önce Arabuluculuğa oradan da bir anlaşma sağlanamadığı takdirde Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru yapılmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonunda yine 6 ay ile 8 ay arasında sonuçlanır.
- Yolcu konumunda olan kişi tek taraflı veya çift taraflı trafik kazasında daima tazminat alır. Yolcu konumundaki mağdurun kazadaki kusuru, kendi yaralanmasına veya vefatına sebep olduğu durumlar baz alınarak belirlenir. Örneğin; kask takmaması, emniyet kemeri takmaması gibi..
- Mutlak tazminat alınabilmesi için kişinin 1 yıllık tedavi sürecini doldurduktan sonra alacağı Heyet Raporu, Hastane Kurul Raporu ya da Adli Tıp Raporu ile Sigorta Şirketinden Maluliyet Oranı, Kusur Oranı, Yaşı ve Geliri doğrultusunda Aktüerya Hesaplaması yapılarak tazminatını alır.
- Sigorta Şirketine dava yolu ile değil başvuru yoluyla Sulhen tazminat talep edilebilir. Ceza Davasında ya da Manevi Tazminat Davalarında uzlaşma Maddi Tazminat yani Sigorta Şirketinden talep edilen tazminata engel olmamaktadır. Çünkü ödemeyi ZMMS kapsamında sigortalı olan aracın Sigorta Şirketi sağlar.
- Sigorta Şirketinden doğrudan başvuru yoluyla talep edilen tazminat kalemleri şu şekildedir;
- Sürekli İş Görememezlik
- Geçici İş Görememezlik
- Bakım Bakıcı Tazminatı
Tazminat Başvurusu yapılırken Vefat veya Yaralanma durumu fark etmeksizin dikkat edilmesi gereken hususlar Sigorta Şirketlerinin Genel Müdürlüklerine fiziki başvuru yapılması ve başvuru dilekçesinin ekine eklenecek belgelerin eksiksiz olması son derece önem arz etmektedir.
Mağdurların başvurusu sonucunda aldığı rakamın yeterli olmaması halinde eksik ödeme için tekrar başvuru yapılabilmektedir. Tekrar başvuru sonucunda istenilen miktar alınamazsa Arabuluculuğa, Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya Dava yoluna gidilebilmektedir.
Her koşulda önce Sigorta Şirketine başvuru yapmak zorunludur. Başvurudan sonraki 15 (iş) gün içerisinde ödeme yapılması veya cevap verilmesi zorunludur ödeme yapılmaması ya da cevap verilmemesi halinde Avukatın bir üst yola başvurma hakkı doğmaktadır.
III. Maluliyet Durumunda Süreç Farkı
Yargıtay’ın İçtihatlarına bakıldığında kaza tarihinde geçerli yönetmeliklere göre maluliyet oranını gösteren Heyet Raporu alınması gerekmektedir. Alınan Heyet Raporunun “Erişkinlere Özel Engellilik Yönetmeliği’ne” uygun alınması sürecin aksamaması açısından büyük önem arz etmektedir. Adli Tıp açısından olay sonrası minimum 6-12 ay iyileşme süresi vardır. Bu raporların Eğitim Araştırma Hastanesinin Adli Tıp Ana Bilim Dalı aracılığıyla temin edilmesi gerekmektedir. Heyet Raporu’nun alındığı hastane, yazıldığı Yönetmelik Sigorta Şirketinde konu dosyayı Sulhen çözebilmek adına önemlidir.
IV. Kaza Sonrası Bedeni Hasar Tazminatı Nasıl Alınır?
Bedeni Hasar Tazminatı için öncelikle Sigorta Şirketine Başvuru Dilekçesi ve dilekçe ekine eklenecek gerekli evraklarla birlikte fiziki başvuru yapılır. Fiziki başvuruda eklenecek evrakların eksiksiz olması ve doğru
V. Aynı Kazadaki Tazminatlar Farklı Olabilir mi?
2023 yılı için kişi başı Poliçe Limiti 1.200.000 TL’dir. Efor tazminatı veya Müteveffa’nın Hak Sahipleri adına yapılacak olan Destekten Yoksun Kalma Tazminatı ödemeleri, kişinin yaşı, maaşı, maluliyeti ve kusuru baz alındığında değişkenlik göstermektedir.
IV. Konuya İlişkin Yargıtay Kararları
- Yargıtay 4.HD.21.02.1980, 1979/2840-1980/2233 (YKD.1981/4-430)
“Zarara uğrayan, yitirdiği sağlığını ve çalışma gücünü tekrar kazanmak için katlanmak zorunda kaldığı ya da kalacağı bütün giderleri isteyebilir.”
- HGK. 26.04.1995 Tarih E.1995/11-122, K.1995/430
“Mağdurun iki ameliyatla iyileşmemiş olması, üçüncü ameliyata gerek duyulması, bu süre içerisinde yeni ve artan masrafların yapılmasının olağan olması karşısında, davanın ispat edilmediği görüşü ile reddedilmesi isabetsizdir. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.”
- 15.HD.21.4.1975, 2093 – 2228
“Davacının iyileştirme giderleri için belge vermemiş olması, tutar ve kapsamının araştırılmasına engel değildir. Öyle ki, iyileştirme giderlerinin yapılmasında zorunluk olduğu olayların normal akışına ve görgülerine uygun düşüyorsa, yaralanmanın niteliği, iyileşme süresi, davacının sosyal ve ekonomik durumu göz önünde bulundurulup, böyle bir yaralanmaya bağlı olarak davacının iyileşmesini sağlayacak “tıbbi tedavinin” gerektirdiği giderlerin tutar ve kapsamının bu işlerden anlayan uzman bilirkişi eliyle saptanması gerekir.”
AV. MURAT KUBİLAY CENGİZ
STJ. AV. TUĞÇE NUR ACAR